Eco Impact: de echte waarde van bomen

Wij geloven dat bomen het kloppend hart van dorpen en steden zijn, waardoor deze duurzamer, veerkrachtiger en mooier worden. Bomen bieden ons koelte op hete dagen, houden water vast wanneer het hard regent en de riolen vollopen, slaan CO2 op en vangen fijnstof af. 

Als groene vakwereld is het onze taak om de echte waarde van bomen inzichtelijk te maken! Hiervoor bieden we met de Eco Impact report een mooie tool. In dit document gaan we in op hoe we dit doen.

Eco Impact met i-Tree Eco

De echte waarde van een boom is te vinden in de ecosysteemdiensten die deze bijdraagt: CO2 opslag, filtering van de lucht, waterretentie en verkoeling bijvoorbeeld. Bij Treetracker noemen we dit de Eco Impact. Met de Treetracker boomdetectie kunnen we de Eco Impact zeer nauwkeurig berekenen, omdat we de boom heel precies in beeld brengen. Voor het berekenen van de Eco Impact van elke boom maken we gebruik van het internationaal geaccepteerde i-Tree Eco model. 

i-Tree is een model dat inzicht geeft in de ecosysteemdiensten die bomen leveren voor hun omgeving. Een ecosysteemdienst is een dienst of functie die door de natuur aan de mens wordt geleverd. Specifiek maakt Treetracker gebruik van de i-Tree Eco berekening. Dit model gaat gedetailleerd in op de ecosysteemdiensten en drukt de baten ook uit in euro’s. i-Tree maakt het mogelijk om boominformatie om te zetten naar een gedetailleerd inzicht in de baten van bomen.

Het model is in 2006 ontwikkeld in de Verenigde Staten door het USDA Forest Service, dat diverse nationale bossen beheert. In Nederland is in 2019 in een unieke samenwerking tussen overheid, onderwijs en bedrijfsleven de Amerikaanse i Tree berekening vertaald naar de Nederlandse situatie.

Door gebruik te maken van i-Tree Eco kunnen we op dit moment zes waarden berekenen:

  • CO2-opslag (in kg)
  • CO2-afvang (in kg per jaar)
  • Filtering van vervuilende stoffen uit de lucht (in gram per jaar)
  • Waterretentie (in m3 per jaar)
  • Structurele waarde uitgedrukt in geld (in euro’s)
  • Baten uitgedrukt in geld (euro’s per jaar)

Wat houden de ecosysteemdiensten in?

CO2 opslag en vastlegging

Een belangrijke doelstelling van het nationale klimaatbeleid is het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen, waar CO2 een groot aandeel in heeft. Doordat bomen CO2 (of voluit: koolstofdioxide) uit de atmosfeer vastleggen in hun weefsel, wordt de uitstoot van CO2 op natuurlijke wijze gecompenseerd. Ongeveer 50% van het drooggewicht van een boom bestaat uit koolstof en bomen kunnen voor langere tijd CO2 opslaan. 

We bereken zowel hoeveel CO2 de bomen jaarlijks vastleggen als de hoeveelheid CO2 die reeds in de bomen is opgeslagen als voorraad.

 

Filteren van vervuilende stoffen

Een slechte luchtkwaliteit in de stad wordt veroorzaakt door industrie en verkeer. Dit heeft allerlei nadelige effecten tot gevolg; van een negatieve invloed op onze gezondheid tot schade aan gebouwen. 

Bomen leveren een bijdrage aan het verbeteren van de luchtkwaliteit in de stedelijke omgeving. Bomen verwijderen direct luchtverontreiniging door opname via het blad, of vangen vervuilende stoffen zoals fijnstof af via het bladoppervlak. 

De luchtvervuilende stoffen die meegenomen zijn in de berekening zijn koolstofmonoxide (CO), stikstofdioxide (NO2), ozon (O3), fijnstof (PM2,5) en zwaveldioxide (SO2).

Waterretentie

In Nederland komt steeds vaker zware neerslag voor. Vooral in de stad, waar een groot deel van de ruimte bedekt is door gebouwen of verharding, leidt dit in toenemende mate tot wateroverlast. Het water dat niet wordt opgenomen in de bodem of door het groen, moet worden afgevoerd via het riool. Steeds vaker zien we dat het rioolstelsel dit niet goed kan verwerken. 

Bomen kunnen de druk op het rioolstelsel tijdens zware regenval verlichten.  Regenwater wordt namelijk afgevangen in de boomkroon, waarna het verdampt of vertraagd wordt afgegeven aan de bodem. 

Wij berekenen met i-Tree Eco hoeveel water de bomen in hun kroon afvangen. Dit water stroomt dus niet direct het riool in. 

Overigens is ook bekend dat water rondom bomen sowieso gemakkelijker de grond in kan zakken, wat er ook voor zorgt dat het riool ontzien wordt. Dit effect wordt in i-Tree Eco nog niet berekend.

 

Baten in geld uitgedrukt

De genoemde ecosysteemdiensten zorgen ervoor dat minder maatregelen getroffen hoeven te worden en dus minder kosten gemaakt worden om de baten op een andere manier te genereren. Hierbij kan gedacht worden aan besparingen op rioolkosten, luchtzuiveringsinstallaties en de compensatie van de uitstoot van CO2 om bepaalde klimaatdoelen te behalen. i-Tree Eco berekent wat de geleverde baten door de bomen in euro’s bedragen.

Meetwaarden met impact

Boomsoort afhankelijk

Iedere boomsoort heeft eigen kenmerken, die zich vertalen in specifieke ecosysteemdiensten. Zo heeft een berk harige bladeren waar fijnstof goed aan blijft plakken. Berk scoort dan ook hoog op filtering van vervuilende stoffen. Paardenkastanjes hebben een dicht bladerdek en daardoor een hoge score voor waterretentie.

 

Dikte van de stam

De dikte van de stam is belangrijk omdat hierin voor een belangrijk deel de CO2 wordt opgeslagen. Dit is dus bepalend voor de CO2-opslag, maar ook voor de structurele waarde.

 

Bladoppervlak

Het bladoppervlak wordt zo nauwkeurig mogelijk bepaald. CO2-afvang, filtering, waterretentie én jaarlijkse baten worden voor een belangrijk deel bepaald door het oppervlak aan bladeren. Hierbij zijn enerzijds de afmetingen van belang, waarmee heel nauwkeurig het kroonvolume kan worden bepaald. Anderzijds speelt de conditie van een boom mee, omdat dit invloed heeft op de bladbedekking.